ΑΦΙΔΕΣ

Οι αφίδες διατρέφονται από το χυμό των φυτικών ιστών. Εισάγοντας τα στοματικά τους μόρια στα αγγεία των φύλλων και βλαστών απομυζούν τους φυτικούς χυμούς. Επειδή ο φυτικός χυμός είναι πλούσιος σε σάκχαρα, αλλά φτωχός σε άλλα θρεπτικά απαραίτητα στις αφίδες, οι αφίδες εκκρίνουν την επιπλέον ποσότητα σακχάρω με τη μορφή μελιτώματος.

Γενικά οι αφίδες έχουν μαλακό εξωσκελετό και μέγεθος μεταξύ 1 και 4 mm σε μήκος. Συνήθως εμφανίζονται σε αποικίες σε ακραίους νεαρούς βλαστούς ή στην κάτω επιφάνεια των φύλλων. Η πλειοψηφία των ειδών φέρει στο πίσω μέρος του σώματος, ζεύγος ειδικών επιμήκων σχηματισμών τα λεγόμενα σιφώνια. Το χρώμα των αφίδων ποικίλει από πράσινο έως μαύρο, με κάποια είδη να έχουν και διάφορους άλλους χρωματισμούς. Μερικά είδη παράγουν κηρώδεις ουσίες με αποτέλεσμα να αποκτούν ένα χρωματισμό γκρί ή ακόμα και άσπρο.

Ο πληθυσμός των αφίδων πολλαπλασιάζεται πολύ γρήγορα, καλύπτοντας όλο το φύλλωμα αδυνατίζοντας το φυτό. Στις περιοχές έκκρισης μελιτώματος αναπτύσσεται δευτερογενώς μύκητες «καπνιά», που αποδυναμώνουν περαιτέρω το φυτό. Η προσβολή από αφίδες συνήθως ακολουθείται από παραμόρφωση των φύλλων. Οι αφίδες επίσης αποτελούν φορείς ιών.

Ο βιολογικός κύκλος των αφίδων είναι αρκετά σύνθετος. Μερικά είδη εύκρατων περιοχών εναλλάσουν ξενιστές ανάλογα με την εποχή, χειμώνας-καλοκαίρι. Κατα τη διάρκεια του καλοκαιριού όλα τα ακμαία είναι θηλυκά και παράγουν αρκετές νέες αφίδες κάθε μέρα, οι οποίες ξεκινούν να διατρέφονται άμεσα, ενώ ήδη μέσα τους φέρουν τα έμβρυα της επόμενης γεννεάς. Στην  πλειοψηφία τους είναι άπτερα. Καθώς οι αποικίες μεγαλώνουν, δημιουργείται συνωστισμός και η ποιότητα του φυτού φθίνει. Αυτό οδηγεί στην παραγωγή πτερωτών αφίδων, οι οποίες πετώντας αποικίζουν άλλα φυτά. Καθώς πλησιάζει ο χειμώνας, τα είδη αυτά παράγουν πτερωτά αρσενικά και θηλυκά άτομα. Τα θηλυκά αυτά και σε αυτό το στάδιο εναποθέτουν διαχειμάζοντα αυγά πριν πεθάνουν.

Πολλά απο τα κοινά είδη αφίδων-εχθρών δε διαθέτουν αυτή την αναπαραγωγική φάση: αναπαράγονται συνεχώς καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους σε καλλιέργειες υπό κάλυψη. Υπάρχουν πολλά κοινά είδη εχθρών-αφίδων, που προσβάλουν μεγάλο εύρος φυτών:

Aphis gossypii – Το είδος αυτό διαθέτει πολλά υποείδη παρόμοια μεταξύ τους, τα οποία συνδέονται στενά το καθ’ ένα από αυτά με έναν αποκλειστικό ξενιστή. Τα ακμαία της ίδιας αποικίας μπορεί να διαφέρουν μεταξύ τους αρκετά ως προς το χρώμα, από ανοικτό πράσινο μέχρι σχεδόν μαύρο, ενώ μερικά λόγω κηρώδους ουσίας που τα επικαλύπτει έχουν γκρί χρώμα.

Myzus persicae – Το είδος αυτό είναι κοινός εχθρός πολλών φυτών είτε σε υπό κάλυψη καλλιέργειες, είτε σε υπαίθριες, ενώ έχει αναπτύξει ανθεκτικότητα σε αρκετές ομάδες εντομοκτόνων. Το χρώμα τους μπορεί να είναι πράσινο, πορτοκαλί και κόκκινο.

Macrosiphum euphorbiae – Αυτό είναι το μεγαλύτερο σε μέγεθος είδος με μεγάλες κεραίες και με μεγάλη ποικιλία χρωμάτων.

Aulacorthum solani – Είναι είδος μεσαίου μεγέθους, το οποίο μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ζημιά ακόμα και σε μικρούς πληθυσμούς.  Χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι ο σχηματισμός μεγάλων κίτρινων κηλίδων στα φύλλα.

Ωφέλιμα για την καταπολέμηση των αφίδων

Aphidius ervi

Aphelinus abdominalis

Aphidoletes aphidimyza

Chrysoperla carnea

Adalia bipunctata

Episyrphus balteatus

Το παραπάνω άρθρο αναδημοσιεύεται από τον ιστότοπο http://www.anthesis.gr με την έγκριση της ANTHESIS.