ΠΕΛΑΡΓΟΝΙΟ Η ΑΡΜΠΑΡΟΡΙΖΑ

Φεβρουαρίου 2015   ΘΩΜΑΣ ΑΡΜΠΙΛΙΑΣ ΤΕΧΝ. ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ

Pelargonium graveolens Οικ. Geraniaceae

Καταγωγή, ονομασία, εξάπλωση

Το πελαργόνιο (Πελαργόνιον το βαρύοσμον) είναι γνωστό και με τα ονόματα αρμπαρόριζα και πελαργόνιο (αγγλικά geranium) ενώ πολλές φορές αναφέρεται και ως γεράνιο, γεράνι, πελαργόνι, στη Λέσβο χρυσαχί, στην Κύπρο κιούλι, στη Δυτική Μακεδονία μοσχόφυλλο. Είναι φυτό της τροπικής και υποτροπικής ζώνης της Αφρικής. Καλλιεργείται στην Αλγερία, Τυνησία, το Μαρόκο, την Κένυα, την Αίγυπτο, τη Ν. Αφρική και στο νησί Reunion (μικρό νησί κοντά στη Μαδαγασκάρη που αποτελεί επαρχία της Γαλλίας). Δεν πρέπει όμως να συγχέεται με άλλα καλλωπιστικά φυτά του γένους Geranium που φέρουν το ίδιο όνομα.

Βοτανική ταξινόμηση και περιγραφή του φυτού

Το πελαργόνιο (Geranium ή Pelargonium graveolens Willd) ανήκει στην οικ. των Geraniaceae, της τάξης των Geraliales. Είναι πολυετής πόα με ύψος 50-70 εκ. Ο βλαστός παραμένει τρυφερός και σχηματίζει πολλές διακλαδώσεις. Τα φύλλα έχουν το χαρακτηριστικό άρωμα του πελαργόνιου, χρώμα ανοικτό πράσινο, μήκος μέχρι 10 εκ., με δαντελωτά χείλη. Το χρώμα των ανθέων είναι ανοικτό ερυθρο – ιώδες.

Κλίμα, έδαφος, θρεπτικά στοιχεία και νερό

Στην Ελλάδα μπορεί να καλλιεργηθεί μόνο σε παραθαλάσσιες τοποθεσίες της Πελοποννήσου και των νησιών. Σε ηπειρωτικά κλίματα μπορεί να καλλιεργηθεί ως ετήσια υπαίθρια καλλιέργεια και μόνο σε θερμοκήπια ως πολυετής. Έχει μέτριες απαιτήσεις σε φως. Όσον αφορά το έδαφος, απαιτεί ελαφρά εδάφη μέσης σύστασης. Είναι απαιτητικό σε νερό.

Τρόπος πολλαπλασιασμού και εποχή εγκατάστασης της καλλιέργειας

Το πελαργόνιο παράγει σπόρο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον πολλαπλασιασμό του. Ο πλέον όμως συμφέρων τρόπος πολλαπλασιασμού είναι με μοσχεύματα, καθόσον τμήματα βλαστών του ριζοβολούν πολύ εύκολα. Η εγκατάσταση καλλιέργειας στην ύπαιθρο, μπορεί να γίνει την άνοιξη, αμέσως μόλις περάσει ο κίνδυνος παγετού.

Τρόπος καλλιέργειας

Σε ένα καλά προετοιμασμένο χωράφι τα μοσχεύματα φυτεύονται ανά 40 εκ. πάνω σε γραμμές, που απέχουν μεταξύ τους 60-80 εκ. Μετά τη φύτευση γίνονται συχνές αρδεύσεις. Ο καλύτερος τρόπος άρδευσης του είναι με σταγόνες. Η φυτεία πρέπει να μένει καθαρή από ζιζάνια. Ο ασφαλέστερος τρόπος καταπολέμησης των ζιζανίων για τη διασφάλιση της ποσότητας αλλά και της ποιότητας του παραγόμενου προϊόντος είναι τα σκαλίσματα, βοτανίσματα καθώς και η φυσική (άχυρα) εδαφοκάλυψη.

http://cropscience.gr/sites/default/files/pictures/pelargonio1.jpg

Συγκομιδή, απόδοση

Η συγκομιδή, με κοπή όλου του υπέργειου τμήματος, γίνεται κατά την αρχή της άνθησης. Γίνονται δύο συγκομιδές, η πρώτη τέλη Μαΐου – αρχές Ιουνίου και η δεύτερη τέλη Σεπτεμβρίου – αρχές Οκτωβρίου. Σε καλλιέργειες που εγκαταστάθηκαν την άνοιξη, τον πρώτο χρόνο, γίνεται μόνο μια συγκομιδή το Σεπτέμβριο. Η συνολική απόδοση σε χλωρή με δύο συγκομιδές μπορεί να φθάσει τους 3 τόνους, με μέση απόδοση σε αιθέριο έλαιο περίπου 0,15 % επί του χλωρού. Το αιθέριο έλαιο είναι καλύτερης ποιότητας, όταν η εξαγωγή του γίνεται αμέσως μετά τη συγκομιδή στο χωράφι, με φορητούς αποστακτήρες.

Αιθέριο έλαιο

Το αιθέριο έλαιο προκύπτει από την απόσταξη ολόκληρου του επίγειου τμήματος του φυτού και έχει πρασινωπό χρώμα. Είναι γενικό τονωτικό και βοηθά στην καλύτερη κυκλοφορία του αίματος.

Είναι διουρητικό,  ενδείκνυται   στις  διάρροιες  και  τις  γαστρεντερίτιδες, ανακουφίζει από νευραλγίες, βοηθά την επούλωση τραυμάτων και καψιμάτων καθώς και στη θεραπεία δερματικών παθήσεων όπως το έκζεμα, η ακμή, η γήρανση, η δερματίτιδα, οι ερεθισμοί, οι πληγές και οι προσβολές μυκήτων.

Ιδιότητες: Αιμοστατικό, Αντιαιμορραγικό, Αντικαταθλιπτικό, Αντισηπτικό, Αντιφλεγμονώδες, Αποσμητικό, Διεγερτικό, Διουρητικό, Εντομοαπωθητικό, Επουλωτικό, Μυκητοκτόνο, Στυπτικό, Τονωτικό.

Προφυλάξεις:  Ακίνδυνο αιθέριο έλαιο, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ακόμη και από παιδιά αλλά σε μικρότερες ποσότητες.

Χρήσεις

Τα φύλλα χρησιμοποιούνται για τον αρωματισμό γλυκών κουταλιού. Το αιθέριο έλαιο του πελαργόνιου χρησιμοποιείται κυρίως στη ζαχαροπλαστική, την αρωματοποιία και την ποτοποιία. Είναι επίσης διακοσμητικό φυτό.

http://cropscience.gr/sites/default/files/pictures/pelargonio4.jpg

http://biokipos.weebly.com/beta972taualphanualpha.html